Czekając na Boże Narodzenie 4: Stół

W tym tygodniu do piątku moje mapy językowe prezentować będą słowa w różnych językach dotyczące Wigilii. Przy wigilijnym stole zasiądziemy dopiero za 20 dni (post pisany 4.12 — przyp. red.), jednak później będą się pojawiać mapki z innymi słowami.

Kwestia transliteracji/transkrypcji na moim blogu budzi chyba najwięcej kontrowersji, bo wszystkim jak wiadomo nie da się dogodzić, a ja nie znam gramatyk i zasad pisowni wszystkich języków, z których transliteruję. Dlatego też, ostatecznie podjąłem decyzję o stosowaniu wobec cyrylicy ISO 9:2000, z przynajmniej kilku względów. Oto te najważniejsze:

• Przede wszystkim, nie znam międzynarodowego alfabetu fonetycznego (IPA), dlatego podejrzewam, że gdybym chciał w niej zapisywać, to nie dość, że zajmowałoby mi to dużo czasu, to prawdopodobnie miałoby dużo błędów. 
• Inny sposób, jakiego próbowałem przy mapie z Adwentem, czyli zapisywanie transkrypcji jako wymowy — tego, co słyszałem — również się nie sprawdził. 
• ISO 9 został przyjęty jako standard narodowy w Polsce (w 2000 r.). 

Nie przedłużając już dłużej, oto dzisiejsza mapa. Stół to chyba element wyposażenia każdego domu czy mieszkania, choćby był małą ławą, czy okrągłym stolikiem w rogu studenckiej kuchni. To na niego kładziemy obrus i sianko i przy nim spotykamy się przy wigilijnej wieczerzy. 

Jak zauważyliście, oprócz danych dla języków urzędowych dzisiaj są one i dla niektórych języków regionalnych, np. kaszubskiego czy prowansalskiego. W przeciwieństwie do wczorajszej mapy, gdzie etymologia większości nazw wywodziła się z Łaciny, na stół wiele krajów ma niepowtarzalne gdzie indziej nazwy, np. bośniacki hastal. 

Polski stół (a więc i kaszubski, czy chorwacki stol) pochodzą z prasłowiańskiego *stolъ znaczącego właśnie stół lub też stołek (urządzenie do siedzenia). Forma niemiecka ma korzenie w staro-wysoko-niemieckim – najstarszej formie języka niemieckiego, wyodrębnionej ok. 500 r. n.e., aktualnie wymarłej. 

Angielski table czy francuski table pochodzą z kolei z łacińskiego tabula oznaczającego m.in. tablicę czy blat. Waszą uwagę mogła zwrócić forma walijska funkcjonująca bez samogłoski: bwrdd. Ona pochodzi z staro-angielskiego bord oznaczającego deskę lub stół.

Transliteracja wybranych języków: 

Transliteracja nieuwzględnionych w tabelce: serbskiego to sto, bułgarskiego to masa, greckiego – trapézi, arabskiego to ṭāwila, hebrajskiego to shulkhán, perskiego — miz, a jakuckiego — ostuol . Dla gruzińskiego tym razem brak danych.

Imgur: https://imgur.com/a/yNF1c

Dziękuję za przeczytanie! Już jutro kolejna mapa językowa z cyklu Czekając na Boże Narodzenie na Jesiennych Czereśniach!